Επιστροφή μιας μητέρας στην εργασία: Συναισθήματα και πρακτικές δυσκολίες.

Οι περισσότερες μητέρες σήμερα έχουν να αντιμετωπίσουν κάποια στιγμή την επιστροφή στο στίβο της εργασίας, με πιο συχνή την εργασία εκτός σπιτιού. Ο νομοθέτης ορίζει ότι οι μητέρες επιστρέφουν στην εργασία τους το νωρίτερο 64 ημερολογιακές ημέρες μετά την πιθανή ημερομηνία τοκετού ενώ σχετικά πρόσφατα δίνεται μια ευκαιρία παράτασης αν η μητέρα αποφασίσει να εισπράξει προκαταβολικά το μειωμένο ωράριο λόγω μητρότητας σε άδεια με αποδοχές. Στο δημόσιο τα πράγματα είναι αρκετά καλύτερα, με δυνατότητα επιστροφής στην εργασία όταν το παιδί συμπληρώσει τον πρώτο χρόνο. [Υπάρχουν φυσικά και οι περιπτώσεις όπου με άτυπες συμφωνίες που έχουν το χαρακτήρα στυγνής εκμετάλλευσης, λεχώνες 15 ημερών επιστρέφουν στην εργασία τους ενώ προηγουμένως συνέχιζαν να εργάζονται και «με την κοιλιά στο στόμα» για να μην αναστατώσουν τη γαλήνη του εργοδότη τους …] Σε κάποιες ακόμα περιπτώσεις, μητέρες που επέλεξαν να εργάζονται για κάποιο διάστημα ως WAHM ή ακόμα και να διακόψουν εντελώς την εργασία τους με στόχο την ανατροφή των παιδιών για τα πρώτα χρόνια της ζωής τους, επιχειρούν να επιστρέψουν ξανά σε πιο κλασσικούς τύπους και ρυθμούς εργασίας

Η επιστροφή μιας μητέρας στην εργασία της είναι ένα θέμα πολύπλοκο που επιφέρει αλλαγές στη ζωή ολόκληρης της οικογένειας και επηρεάζει σημαντικά την ψυχολογία της γυναίκας. Θα επιχειρήσουμε να προσεγγίσουμε το θέμα από δύο πλευρές, α) τις επιπτώσεις στην οικογένεια και β) την ψυχολογία της μητέρας.Οι ισορροπίες στο σπίτι αλλάζουν με την αποχώρηση της μητέρας για την εργασία της. Η φροντίδα των παιδιών είναι ίσως το πιο σημαντικό θέμα μιας και πρέπει να επενδυθεί χρόνος και χρήμα για τη σωστή διευθέτησή του. Παιδικός σταθμός, νταντά κατ’ οίκον ή ακόμα και οι παππούδες αν είναι διαθέσιμοι, καλούνται να παίξουν το ρόλο της μητέρας για αρκετές ώρες κάθε μέρα. Όσο πιο μικρή είναι η ηλικία του παιδιού, τόσο πιο σύνθετο είναι το θέμα της καθημερινής φροντίδας. Επιπρόσθετα, η φροντίδα του σπιτιού, τα ψώνια, οι διάφορες οικονομικές και διαδικαστικές υποχρεώσεις, προστίθενται και αυτά στο σωρό που περιμένει και τους δύο συζύγους όταν επιστρέφουν από την καθημερινή κοπιαστική εργασία τους. Ο χρόνος πιέζει ασφυκτικά, οι εργοδότες έχουν απαιτήσεις, η νταντά βιάζεται να φύγει, ο παιδικός σταθμός κλείνει και οι γονείς προσπαθούν να τα προλάβουν όλα σε μια μέρα που έχει μόλις 24 ώρες!Για την προσωπικότητα της μητέρας, πολλά είναι εκείνα που αλλάζουν αλλά και … τρομάζουν κατά την επιστροφή της στην εργασία. Ο αποχωρισμός από το παιδί είναι δύσκολος και η μητέρα ενδέχεται να αισθάνεται λύπη, άγχος για τη φροντίδα κατά την απουσία της ίσως ακόμα και τύψεις επειδή δεν είναι σε θέση να το φροντίσει η ίδια. Ιδιαίτερα στην περίπτωση που η επιστροφή στην εργασία δεν είναι προσωπική επιλογή αλλά επιβάλλεται από την οικονομική κατάσταση της οικογένειας, τα πράγματα είναι ακόμα πιο δύσκολα για τη μητέρα. Ακόμα και η εμφάνισή της γυναίκας είναι σημαντική για τη διάθεσή της και ίσως τα λίγα κιλά που απέμειναν από μια προηγούμενη εγκυμοσύνη της προσθέτουν άγχος και ενδεχομένως επιτάσσουν αλλαγή γκαρνταρόμπας.

Η επανένταξη στο εργασιακό περιβάλλον χρειάζεται κάποια προσπάθεια, ιδιαίτερα αν ο χρόνος αποχής ήταν μεγάλος. Τυχόν αλλαγές στη ρουτίνα εργασίας αλλά και σε θέματα γνωστικού αντικειμένου μπορούν να δυσκολέψουν την κατάσταση. Κάποιοι εργοδότες ενδέχεται να είναι αρνητικά προκατειλημμένοι όσον αφορά την απόδοση μιας μητέρας στην εργασία της εξαιτίας των αυξημένων υποχρεώσεων στο σπίτι. Ειδικά σε περιόδους οικονομικής κρίσης, η μητρότητα και η αποχή από την εργασία κάνουν ακόμα πιο δύσκολο τον ανταγωνισμό και μπορεί έχουν ως αποτέλεσμα ακόμα και τη διακοπή της εργασιακής σχέσης.

Βλέποντας τα πράγματα από τη θετική τους πλευρά, αν η μητέρα έχει επιλέξει την επιστροφή στην εργασία, βλέπει με αισιοδοξία την ενασχόληση με το αντικείμενό της, την καθημερινή συνεργασία αλλά και την κοινωνική επαφή με τους συναδέλφους και ίσως αισθάνεται ότι ξεφεύγει από τον «κατ’ οίκον περιορισμό» και τη συνεχή φροντίδα ενός ή περισσότερων παιδιών που είναι ιδιαίτερα απαιτητική. Πολλές μητέρες θα παρατηρήσουν ότι όσο και αν η εργασία τους είναι κοπιαστική, τουλάχιστον μπορούν να απολαύσουν τον πρωινό καφέ τους, κάτι που στο σπίτι με ένα ή περισσότερα παιδιά δεν είναι πάντα εύκολο!

Το σκηνικό αλλάζει σημαντικά αν η επιστροφή της μητέρας στην εργασία της γίνει … φορώντας ακόμη παντόφλες! Τις περισσότερες φορές, το ωράριο εργασίας μπορεί να φτάσει βήμα-βήμα στην πλήρη απασχόληση με αποτέλεσμα η προσαρμογή να είναι πιο εύκολη. Το άγχος του αποχωρισμού από τα παιδιά μειώνεται στο ελάχιστο και η μητέρα έχει συνήθως τη δυνατότητα να συνεχίσει να παίζει σημαντικό ρόλο στη φροντίδα τους. Αν η μητέρα θηλάζει το μωρό της και επιθυμεί να συνεχίσει, είναι αναμφισβήτητα πιο εύκολο όταν εργάζεται στο σπίτι. Σίγουρα χρειάζεται βοήθεια τόσο για τη φροντίδα των παιδιών όσο και για το νοικοκυριό αλλά η μητέρα είναι σε θέση να επιβλέπει την κατάσταση έτσι ώστε τα πράγματα να μην βγαίνουν εκτός ελέγχου. Με την εργασία στο σπίτι η μητέρα συνδυάζει την επαγγελματική και οικονομική καταξίωση με την αναμφισβήτητα πολύτιμη παρουσία της στην οικογενειακή εστία. Επίσης, η εργασία από το σπίτι με μερική απασχόληση αποτελεί ένα καλό μεταβατικό στάδιο για μια ενδεχόμενη οκτάωρη εργασία εκτός σπιτιού όταν οι συνθήκες γίνουν πιο κατάλληλες. Ακόμα και αν δεν σχεδιάζετε να μείνετε WAHM για πάντα, η εργασία από το σπίτι έστω και για ένα μικρό χρονικό διάστημα μπορεί να κάνει τα πράγματα πιο εύκολα για σας και την οικογένειά σας!